Lara Croft – bohaterka kultowej serii gier Tomb Raider – stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli popkultury. Inteligentna, sprawna fizycznie, śmiała, gotowa stawiać czoła starożytnym grobowcom, pułapkom i mitologicznym tajemnicom. Jej historia nie ogranicza się jednak wyłącznie do jednej odsłony: poprzez liczne adaptacje (gry, filmy, komiksy, animacje) postać ewoluuje i zmienia się wraz z duchem czasów.
Twórca postaci, Toby Gard, początkowo zaprojektował bohatera jako mężczyznę wzorowanego na archetypie przygodowego odkrywcy (podobnym do Indiana Jones). W toku prac postać zmieniła jednak płeć, nazwę (z „Laura Cruz”) na bardziej „brytyjską” „Lara Croft” i uzyskała arystokratyczne pochodzenie — co było częściowo odpowiedzią na stereotypowe przedstawienia kobiet w grach. Można zatem mówić o inspiracji przygodową literaturą, kinem i o koncepcji kobiecego protagonisty w gatunku dotąd zdominowanym przez mężczyzn.
Pierwsze gry z Larą Croft – zwłaszcza „Tomb Raider” (1996) – zaprezentowały ją jako brytyjską arystokratkę, która po tragicznej śmierci lub zaginięciu rodziców (w zależności od wersji) podejmuje się misji archeologicznej. Charakterystyczny wizualnie kostium (turkusowy top, krótkie szorty, dual pistols, plecak, warkocz) oraz styl gry – eksploracja grobowców, rozwiązywanie zagadek, przeskakiwanie przepaści, walka z dzikimi zwierzętami i kultami – to wszystko ugruntowało markę. W tej wersji Lara była pewna siebie, niekiedy wręcz nieśmiertelna – mniej skupiona na traumach, bardziej na przygodzie. Warto zaznaczyć, że gra była przełomowa również z technologicznego punktu widzenia – 3D, kamera, zagadki.
W 2013 r. studio Crystal Dynamics podjęło się rebootu serii – gra po prostu zatytułowana „Tomb Raider” zmieniła ton i historię bohaterki. W tej odsłonie Lara została przedstawiona jako znacznie młodsza, bardziej „ludzka” – mniej superbohaterska. Musi przetrwać, zmierzyć się z własnymi ograniczeniami i traumą. Pozwoliło to na psychologiczne pogłębienie postaci – Lara stała się bohaterką z krwi i kości, co przyciągnęło nowych odbiorców i pozwoliło na „odświeżenie” marki.
Pierwszy film: „Lara Croft: Tomb Raider” (2001) w reżyserii Simona Westa, z Angeliną Jolie przedstawił Larę jako stylową, mocną bohaterkę akcji-przygody, choć adaptacja pozostaje wierna w dużej mierze grze. Mamy tu artefakty, tajne stowarzyszenia, zagrożenia globalne. Drugi film: „Lara Croft: Tomb Raider – The Cradle of Life” (2003) Jana De Bonta to kontynuacja, która rozwija wątek bohaterki i jej przygód. Filmy uczyniły ją ikoną pop-kultury, choć jednocześnie były mocno osadzone w stylu „blockbusterowej przygody”.
Trzecią filmową odsłonę: „Tomb Raider” (2018), reżyserował Roar Uthaug, a w roli Lary wystąpiła Alicia Vikander. Film wzorowany był na grze z 2013 r. Lara jest młodsza, ukazano początek jej drogi i postawiono na większy realizm. Ten film to dobry przykład adaptacji, która starała się pogłębić bohaterkę w sensie psychologicznym i dopasować ją do współczesnych standardów kina akcji.
Lara Croft pojawiła się także w licznych książkach (np. powieść „Lara Croft Tomb Raider: Amulet of Power” Mike’a Resnicka), komiksach (np. wydawnictwo Top Cow Productions) oraz w animowanym serialu „Tomb Raider: The Legend of Lara Croft” (2024) na platformie Netflix, co pozwoliło twórcom na większą swobodę fabularną: więcej retrospekcji, relacji bohaterów i głębszych motywów psychologicznych.
Źródło: Filmiks